Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) en het recentere Wetvoorstel Verduidelijk Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden (VBAR). De Belastingdienst heeft aangekondigd het handhavingsmoratorium onder de Wet DBA te gaan opheffen per 1 januari 2025. Dit heeft gezorgd voor veel onrust en commotie in de markt, zowel onder opdrachtgevers als onder zzp’ers. Hoewel dit wellicht zorgen kan oproepen, willen we benadrukken dat je niet hoeft te vrezen voor grote veranderingen in de manier waarop je zzp’ers in 2025 inhuurt.
Deze wet- en regelgeving roept veel vragen op: wat betekent dit voor de samenwerking tussen zzp’ers en bedrijven? Wat zijn de aandachtspunten en waar liggen juist de kansen? In dit artikel nemen we je mee door wat deze wetten precies inhouden en wat er is afgesproken. Zo ben je goed voorbereid op wat er mogelijk op je afkomt.
Belangrijk om te weten!
De Belastingdienst blijft per 1 januari 2025 werken met het huidige toetsingskader. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de Belastingdienst zich vooral zal richten op sectoren met onvrijwillig zzp-schap en lage tarieven (onder de 33 euro per uur), denk hierbij o.a. aan de zorg, het onderwijs en (pakket-) bezorgers.
Wat houden de wetten precies in?
Wet DBA
De Wet DBA is geïntroduceerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan – situaties waarin iemand op papier als zzp’er werkt, maar in de praktijk als werknemer functioneert. Tot 1 januari 2025 geldt dat er alleen een correctieverplichting wordt opgelegd bij aantoonbare opzet. In andere gevallen geeft de Belastingdienst eerst aanwijzingen en een periode om deze aanpassingen door te voeren. Per 1 januari 2025 komt deze aanpassingsperiode te vervallen, maar correcties kunnen niet met terugwerkende kracht worden opgelegd. Bovendien is er een overgangsjaar (vanaf 1 januari 2025 tot 1 januari 2026) waarin geen vergrijpboetes worden opgelegd als je kunt aantonen dat je stappen hebt ondernomen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Wet VBAR
De Wet VBAR, die naar verwachting in 2026 in werking treedt, heeft als doel de afbakening tussen zzp'ers en werknemers verder te verduidelijken. Dit gebeurt aan de hand van criteria die zelfstandigheid en de aard van de werkzaamheden beoordelen. Deze criteria zijn gebaseerd op het huidige toetsingskader, de laatste stand van de rechtspraak en verwerkt dit in een nieuwe formule/toetsingsmaatstaf. Daarnaast introduceert de Wet VBAR ook een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst onder een bepaald tarief (aanvankelijk € 32,24). Zit een zzp’er onder dit tarief, dan zou de zzp’er onder de Wet VBAR dus een arbeidsovereenkomst kunnen claimen door een beroep te doen op dit vermoeden. Let wel op, dat is slechts een weerlegbaar vermoeden, daar kun je dan als opdrachtgever mogelijk argumenten tegenoverstellen.
Hoewel de Wet VBAR nog in ontwikkeling is, kan deze in de toekomst invloed hebben op het toetsingskader en daarmee op de wijze waarop jij zzp’ers inhuurt.
Waar wordt nu op getoetst?
Voor nu is wat ons betreft belangrijker hoe de Belastingdienst nu en per 1 januari 2025 zal gaan toetsen. De Belastingdienst zal zich o.a. richten op de volgende aspecten om te bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid:
- Gezagsverhouding: Is er sprake van een gezagsverhouding tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer? Dit betekent dat de opdrachtgever instructies kan geven over hoe het werk moet worden uitgevoerd.
- Zelfstandigheid: Werkt de opdrachtnemer zelfstandig en bepaalt hij/zij zelf hoe het werk wordt uitgevoerd? Moet de opdrachtnemer zich houden aan de werktijden die gelden bij de opdrachtgever?
- Organisatorische inbedding: Is het werk dat de opdrachtnemer doet hetzelfde als de kernactiviteiten van de opdrachtgever? Als dat het geval is, dan kan de opdrachtgever eerder werkinhoudelijke instructies geven en duidt dit (eerder) op werknemerschap.
- Duur van de opdracht: Hoe lang duurt de opdracht en is er sprake van een structurele samenwerking? Langdurige en exclusieve samenwerkingen kunnen wijzen op een dienstverband. Zeker als de opdracht ook voor 40 uur in de week wordt uitgevoerd.
- Tarief: Wordt er een marktconform tarief gehanteerd? Lage tarieven kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid, vooral in sectoren met lage tarieven zoals de zorg en pakketbezorging.
- Aantal opdrachtgevers: Werkt de opdrachtnemer voor meerdere opdrachtgevers? Dit kan een indicatie zijn van zelfstandigheid. In ieder geval moet het de opdrachtnemer vrijstaan om voor meerdere opdrachtgevers werkzaam te zijn.
Voorlopig blijven ook de modelovereenkomsten bestaan en is het van belang dat de zzp’er altijd wordt gecontracteerd op basis van een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst.
Hoe gaat het verder na 1 januari 2025?
Allereerst geldt in dat verband dat de handhaving per 1 januari 2025 over hetzelfde toetsingskader gaat zoals nu al is aangelegd. Daar gaat pas (enigszins) iets in veranderen met de komst van de Wet VBAR die naar verwachting pas in 2026 zal worden ingevoerd. In die zin verandert er dus feitelijk niet zoveel.
De vraag is dan hoe intensief de handhaving zal zijn per 1 januari 2025. Op 5 september 2024 heeft er een Rondetafelgesprek plaatsgevonden waarbij de Kamercommissie Sociale Zaken van de Tweede Kamer sprak met de Belastingdienst, ABU, vakbond FNV en de VZN over de opheffing van het handhavingsmoratorium. In dit gesprek deed de Belastingdienst een aantal uitspraken die erop wijzen dat we de samenwerkingen met zzp’ers goed moeten (blijven) evalueren, maar dat de handhaving per 1 januari 2025 ook weer niet zo intensief wordt als sommige berichten doen vermoeden:
- Voor 2025 geldt hetzelfde toetsingskader als nu reeds het geval is, waardoor er in die zin niet ‘strenger’ zal worden getoetst. De Belastingdienst heeft op dit moment 80 fte beschikbaar voor de handhaving en dat wordt ook niet verder uitgebreid in 2025. Er komen wat dat betreft dus ook niet meer of andere controles en er wordt ook niet op andere aspecten gecontroleerd dan nu het geval is.
- Vanaf 1 januari 2025 mogen er boetes en naheffingen worden opgelegd, maar ook daarvoor geldt dat 2025 wordt gezien als een transitiejaar. Die gaan over de situatie vanaf 1 januari 2025. Deze boetes en naheffingen worden dus niet met terugwerkende kracht opgelegd over de periode vóór 1 januari 2025.
- Wet VBAR: het toetsingskader kan veranderen wanneer de Wet VBAR in werking treedt, maar dat heeft voorlopig nog geen directe gevolgen.
Verder heeft de minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het Kamerdebat van 12 september 2024 dit nogmaals onderstreept. Daarnaast heeft hij aangegeven dat boetes enkel en alleen worden opgelegd indien er sprake is van bewuste schending van de Wet DBA en dat hij nog verder in gesprek gaat met ZZP-organisaties om ook hun standpunten en belangen mee te nemen in de verdere besluitvorming.
Uiteraard blijven er dus freelancemogelijkheden bestaan bij Morgan Recruitment Group en de labels Morgan Green, Morgan Lab en Morgan Black,
Wij blijven werken met de juiste kaders, zodat jij je geen zorgen hoeft te maken over het inhuren van zzp'ers!
Nieuwe motie voor een zachte landing
Recent is er een motie ingediend die pleit voor een koerswijziging in de handhavingsstrategie om een zachte landing te introduceren bij het opheffen van het handhavingsmoratorium. Er is gestemd over deze moties in de Tweede Kamer op 1 oktober 2024. Voornoemde motie is daarbij aangenomen en tezamen met de verdere aangenomen moties, mogen we rekenen op:
- een zachte landing bij opheffing handhavingsmoratorium;
- een duidelijk afwegingskader op de website van de Belastingdienst voor 1 november 2024
- een coulante omgang met zzp'ers die in overtreding zijn;
- dat er per 1 januari 2025 geen schijnzelfstandigen meer werkzaam zijn binnen de rijksdienst; en
- de reeds goedgekeurde modelovereenkomsten effectief van kracht blijven.
De ‘zachte landing’ betekent ook dat het goed is om de inhuur van zzp’ers te blijven evalueren, maar er weinig tot geen redenen zijn om daar wegens de opheffing van het handhavingsmoratorium mee te gaan stoppen.
Hoe bereid jij je nu al voor?
Als recruitmentbureau dat regelmatig met zzp’ers werkt, begrijpen wij als geen ander de uitdagingen rondom de Wet DBA en de Wet VBAR. Daarom kunnen wij je op de volgende manieren ondersteunen bij deze stappen:
- Gebruik goedgekeurde modelovereenkomsten: Wij werken met zorgvuldig opgestelde, door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten. Dit zorgt ervoor dat de samenwerking met zzp’ers altijd binnen de wettelijke kaders valt, waardoor jij je geen zorgen hoeft te maken over schijnzelfstandigheid.
- Open communicatie met jouw zzp’ers: Wij zorgen ervoor dat er duidelijke communicatie is met de zzp’ers over de geldende wet- en regelgeving. Wij helpen bij het afstemmen van verwachtingen en verantwoordelijkheden, zodat de samenwerking soepel verloopt en je altijd op de hoogte bent van eventuele veranderingen.
- Werk met diverse zzp’ers: Dankzij ons uitgebreide netwerk van zzp’ers kunnen wij ervoor zorgen dat je toegang hebt tot een brede pool van zzp’ers met diverse achtergronden en expertise. Hierdoor hoef je nooit afhankelijk te zijn van één specifieke zzp’er en kun je flexibel blijven inspelen op jouw behoeften. Tegelijkertijd zorgt dit er ook voor dat wij zzp’ers bij afwisselend en bij verschillende opdrachtgevers kunnen plaatsen zodat zij optimaal hun ondernemerschap kunnen etaleren en daarmee we wegblijven bij schijnzelfstandigheid.
- Regelmatige zelfstandigheidstoets: Wij voeren continu toetsingen uit om te controleren of de samenwerking met de zzp’ers nog voldoet aan de geldende criteria. Zo weet je zeker dat je altijd voldoet aan de laatste wet- en regelgeving, zonder dat je daar zelf omkijken naar hebt.
Hoewel de beoogde Wet VBAR en het opstarten van de handhaving onder de Wet DBA veranderingen met zich meebrengen, is het belangrijk om te onthouden dat deze regelgeving vooral bedoeld is om duidelijkheid te creëren. Als opdrachtgever hoef je je geen zorgen te maken, zolang je je actief inzet om schijnzelfstandigheid tegen te gaan of een recruitmentpartner hebt die je daarin ondersteunt. Blijf dus de ontwikkelingen volgen, werk met goedgekeurde overeenkomsten, en zorg voor open communicatie met jouw zzp’ers. Bij Morgan Green, Morgan Lab en Morgan Black staan we klaar om je te ondersteunen en adviseren bij deze veranderingen, zodat je met vertrouwen en zonder zorgen kunt blijven samenwerken met zzp’ers. Heb jij vragen? Wij helpen je graag verder.